Kredi kartı, bankaların sunduğu bir kredi aracıdır. Kredi kartı ile yaptığınız alışverişlerin ödemesini sonradan yapmanız mümkündür. Banka size belirli bir limit tahsis eder ve bu limit dâhilinde harcama yapabilirsiniz. Kredi kartı limitleri, sahip olduğunuz her kredi kartı için toplamda en fazla gelirinizin dört katı olacak şekilde, bankalar tarafından kredi notunuza göre belirlenir. 

Kredi kartı borcunuzun ödemesini, her ayın seçtiğiniz bir gününde olan ekstre kesim tarihinden itibaren on gün içerisinde son ödeme tarihine kadar yaparsınız. Ancak her ay kredi kartı borcunuzun tamamını ödemek zorunda değilsiniz. Limiti 25 bin liraya kadar olan kredi kartları için dönem borcunuzun en az %20’sini, 25 bin liranın üstünde olan kartlar için en az %40’ını ödediğiniz takdirde, kalan borcunuza genellikle %1.36 (Ocak 2023) civarında olan akdi faiz işlenir. Ancak asgari ödemeyi yapmazsanız bu sefer borcunuza daha yüksek, genellikle %1.66 (Ocak 2023) olan gecikme faizi işlenir ve kredi notunuz olumsuz etkilenir. Bu yüzden her ay kredi kartı borcunuzun en azından asgari ödemesini yapmanız şiddetle tavsiye edilir. 

Ayrıca, kredi kartları taksit ve kampanyalar gibi farklı avantajlar da sunar. Ancak kredi kartını bilinçli kullanmak ve imkânlarınızı aşan harcamalardan kaçınmak çok önemlidir. Eğer kredi kartı limitinizi kendi paranızmış gibi kullanırsanız kendinizi zor durumda bulabilirsiniz. 

Kim Kredi Kartı Alabilir?

Kredi kartı alabilmek için 18 yaşından büyük olmanız gerekmektedir. Eğer 18 yaşından küçükseniz bir ön ödemeli kart almayı düşünebilirsiniz. Eğer öğrenciyseniz veya geliriniz yoksa, alabileceğiniz limit en fazla 2000 TL (Ocak 2023) olabilir.

Kredi Kartının Avantajları

Ödeme esnekliği

Harcamalarınızı bir sonraki son ödeme tarihinde ödeyeceğinizden bu esneklikten 40 güne kadar faiz ödemeden faydalanabilirsiniz. Mesela maaşlı çalışan iseniz, ay sonunda elinizde yeteri kadar nakit olmasa bile ihtiyaçlarınızı karşılayıp, maaşınızı aldıktan sonra bu harcamaların ödemesini yapabilirsiniz. Ayrıca borcunuzun asgari ödemesini yaparak da ödeme esnekliği kazanabilirsiniz, ancak bu sefer borcunuza işlenecek faize dikkat etmeniz gerekir.

Taksit imkânı

Kredi kartı ile birçok harcamanızı genellikle 3-12 ay arasında taksitle ödeyebilirsiniz. Harcamalarınızı kaç taksite bölebileceğiniz ve toplam ödemenin ne kadar olacağı bankaya ve mağazaya göre değişiklik gösterir, ancak sıklıkla peşin fiyatına taksitle ödeme imkânından faydalanabilirsiniz. Bu da özellikle Türkiye gibi yüksek enflasyon olan ülkelerde harcamalarınızın daha ucuza gelmesini sağlar, çünkü paranın değeri zamanla azalırken her ay önceden belirlenmiş bir tutar ödersiniz. 

Kampanyalar

Çoğu banka, kredi kartı kullanıcılarına belirli mağazalarda indirim ve alışverişlerde harcama için kullanabileceğiniz puan kazanma gibi kampanyalar sunar. Özellikle market harcamaları, akaryakıt harcamaları gibi harcama kategorilerine yönelik olan indirim ve puan kampanyalarını takip edip bunlardan faydalanırsanız ciddi tasarruf edebilirsiniz. Bu kampanyalar genellikle bir ay sürer ve her ay değişir. Yeni kampanyalardan haberdar olmak için bankaların sunduğu kredi kartı mobil uygulamaları ve internet sitelerini takip edebilirsiniz.

Nakit Avans

Çoğu kredi kartının limitinin belirli bir kısmını nakit olarak çekip, ödemesini daha sonra yapabilirsiniz. Bazı bankalar da nakit avans borcunuzu taksitle ödemenize olanak tanır. Böylelikle paraya ihtiyacınız olan dönemlerde kredi kartını bir nevi ihtiyaç kredisi gibi kullanabilirsiniz. Ancak nakit avans borcuna nakit avans faizi işlendiği gibi, aldığınız nakit avans miktarının bir kısmı da genellikle %1 oranında (Ocak 2023) ücret olarak kesilir. Dolayısıyla kısa vadeli nakit ihtiyaçlarınız için kredili mevduat hesabı, orta ve uzun vadeli ihtiyaçlarınız için de ihtiyaç kredisi daha uyguna gelecektir.

Kredi Kartının Dezavantajları

Kart ücreti ve faiz

Çoğu kredi kartının yıllık kart ücreti vardır. Bu ücret genellikle 200-400 TL (Ocak 2023) arasında olmakla beraber, çoğu banka aidatsız kredi kartı seçeneği de sunmaktadır. Ancak kart ücreti almayan kredi kartlarıyla genellikle kampanyalardan faydalanamazsınız. Ayrıca dönem borcunuzun tamamını ödemediğiniz takdirde borcunuza faiz işlenir. Kredi kartı borcunuza dikkat etmeniz gerekir çünkü her ay işlenen faiz sonraki dönem borcunuza eklenir ve bu faiz üzerinden de faiz işlenir, dolayısıyla kredi kartı faizi bileşik faizdir ve üst üste her ay borcunuz kalırsa pratikte akdi faiz oranından daha yüksek bir faiz ödemiş olursunuz. Mesela, yılda %16 faiz oranı, bileşik faiz ile bir yılda %17.2, iki yılda %18.7, üç yılda ise %20.3 olur ve bu oran süre uzadıkça hızlanarak artar.

Bilinçsiz harcama

Kredi kartı, ihtiyaç kredisinin aksine ödemeleri yaptığınız bir kart olduğu için, kredi limitiniz sanki kendi paranızmış gibi hissetmek kolaydır. Böylelikle kredi kartı sizi imkânlarınızı aşan, borcunu ödeyemeyeceğiniz harcamaları yapmaya itebilir. Yani eğer kredi kartını bilinçli kullanmazsanız size faydadan çok zararı olabilir. Fazla harcamaya meyilli biriyseniz, kredi kartı almaktan kaçınmak daha sağlıklı olabilir.

Kredi Kartı Kullanırken Nelere Dikkat Etmeli?

İlk olarak kesinlikle ödemesini yapamayacağınız ihtiyaç dışı harcama yapmamalısınız. Unutmayın ki kredi kartı limitiniz kendi paranız değil, borçtur. Dikkat edilmesi gereken başka bir nokta ise her daim en azından asgari ödemeyi yapmaktır. Asgari ödemeyi yapmadığınız takdirde borcunuza daha yüksek bir oran olan gecikme faizi işlenmekle beraber bu, kredi notunuzu olumsuz etkileyecektir ve bunun etkisi yıllarca sürebilir. Kredi notu sadece kredi kartı limitini etkilemez, konut ve taşıt kredisi gibi kredilerin başvurusunda ve bu kredilerin faiz oranlarında da önemli bir etkendir. Kaçırdığınız birkaç kredi kartı ödemesi, ileride düşüneceğiniz bir konut veya taşıt kredisinde daha yüksek faiz oranı ödemenize, hatta belki başvurunuzun reddedilmesine sebep olabilir. Kredi kartı ödemelerinizi kaçırmamak için banka hesabınızdan otomatik ödeme talimatı verebilirsiniz.

Asgari ödeme ve tam ödeme

Kredi kartı borcunuzun her ay asgari ödemesini yaparsanız kredi notunuz olumsuz etkilenmez, ancak yine de dönem borcunuza faiz işlenir. Her ay asgari ödemeyi yaptığınız takdirde, kalan borcunuzun ne kadarını ödeyeceğiniz tamamen kendi tercihinizdir; bunun doğrusu veya yanlışı yoktur. Ancak sadece asgari ödemeyi yapmanın faiz nedeniyle tamamen mantıksız olduğu bilgisi de yanlıştır. Düşük enflasyon varken bu tavsiye geçerli olsa da, şu an Türkiye’de enflasyon oranı kredi kartı faizlerinin oldukça üstünde olduğu için, kredi kartlarının reel faiz oranı aslında negatiftir. Yani yüksek enflasyon devam ederse kredi kartı borcunuzun gerçek miktarı uzun vadede artmaz, aksine azalır.

Kredi Kartı Almalı mıyım?

Kredi kartını kendi ihtiyaçlarınıza yönelik farklı şekillerde kullanabilirsiniz. İsterseniz kart ücreti alan bir kredi kartı kullanıp, bu kartın kampanyalarından olabildiğince yararlanarak kart ücretine ödediğinizden daha fazla tasarruf edebilir, isterseniz de aidatsız bir kredi kartı tercih edip ve borcunuzun tamamını ödeyip sadece kredi kartının sunduğu ödeme esnekliğinden faydalanabilirsiniz. Önemli olan, kredi kartlarının sunduğu farklı imkânları öğrenerek kredi kartlarını size uygun olacak şekilde kullanmaktır.

Ayrıca, kredi kartınızın olması ve bu kartın ödemelerini düzenli olarak yapmanız, kredi notunuzu yükseltecektir. Özellikle genç yaştaysanız kredi kartı kullanmak, kredi notunuzu yükseltmenin en iyi yoludur. Kredi notu, gelecekte konut ve taşıt kredisi gibi kredilere yapacağınız başvuruların değerlendirilmesinde büyük bir etkendir. Dolayısıyla sık kullanmasanız bile bir kredi kartınızın olması ve ayda bir kez bile olsa bu kart ile harcama yapıp düzenli olarak borcunuzu ödemeniz, kredi notunuz açısından faydalıdır.

Sonuç olarak bilinçli kullandığınız müddetçe kredi kartları birçok avantaj sunar, dolayısıyla kendinizi kredi kartları hakkında bilgilendirmek yararlı olacaktır. Kredi kartlarının faiz oranlarına ve ücretlerine bankaların sitelerindeki “Faiz ve Ücretler” sayfalarından ulaşabilirsiniz.